Tháng Cô Hồn, Thư viện
Ý nghĩa của Lễ Vu Lan báo hiếu và ngày xá tội vong nhân
Lễ Vu Lan báo hiếu là dịp lễ quan trọng của người Việt ta. Ngày lễ này rơi vào Rằm tháng 7 Âm lịch. Khi nhắc tới tháng 7 âm lịch này, đa phần chúng ta chỉ nghĩ tới tháng cô hồn mà quên mất Lễ Vu Lan – dịp lễ để chúng ta tưởng nhớ, báo hiếu với tổ tiên
1. Nguồn gốc của Rằm tháng 7
Rằm tháng 7 là ngày 15/7 Âm lịch. Đây là ngày có nguồn gốc từ Trung Quốc, sau được lan rộng ra các nước khác ở châu Á.
Thời cổ đại, việc cúng Rằm tháng 7 là ngày lễ cúng tổ tiên của người Trung Quốc, có nguồn gốc từ Đạo giáo thời hậu Đông Hán. Quan niệm của đạo này cho rằng tiết Trung Nguyên bắt đầu từ mồng 1 tháng 7 Âm lịch (ngày “mở cửa quỷ môn”) cho đến ngày 30 tháng 7 (ngày “đóng cửa quỷ môn”).
Đầu tháng này, cửa địa ngục mở ra cho các cô hồn bị chết oan, chết bất đắc kỳ tử hay chết mà không có người thân thờ cúng,… sẽ được lên dương thế để thọ hưởng sự cúng tế và nhận đồ thế chấp của người trần gian, cũng như tìm người thế mạng.
Người trần gian muốn tránh các cô hồn phá rối hay làm hại tính mạng của mình nên vào ngày Rằm tháng 7 họ làm lễ bày các vật phẩm, đồ ăn thức uống và những loại vàng mã, hình nộm để cúng các cô hồn. Trước là cho cô hồn ăn uống, sau là cầu mong cô hồn đừng làm hại mình.
Tại Việt Nam, mọi người thường cúng Rằm tháng 7 ở chùa trước rồi mới đến cúng tại gia. Lễ cúng này thường được tổ chức vào ban ngày, tránh tổ chức vào chiều tối hoặc ban đêm, khi mặt trời lặn.
Ngày Rằm tháng 7 hay còn được gọi là ngày “Xá tội vong nhân” hoặc “cúng cô hồn”, “cúng thí thực” (tặng thức ăn). Vì vậy, dân gian hay gọi nôm na tháng 7 âm lịch là “tháng cô hồn”.
Theo dân gian đây là tháng không may mắn và có những điều cần kiêng kỵ để tránh gặp xui xẻo. Tuy nhiên, đây cũng là tháng mà các nhà kinh doanh bắt đầu mua hàng để tích trữ bán trong dịp tết Nguyên đán.
Rằm tháng 7 còn là ngày báo hiếu cha mẹ mà trong Phật giáo gọi là ngày Vu Lan. Đây là ngày lễ để con cái hướng về cha mẹ, báo đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục, tìm về cội nguồn yêu thương.
2. Nguồn gốc của lễ Vu Lan
Nguồn gốc ngày lễ Vu Lan
Nguồn gốc của ngày lễ Vu Lan xuất phát từ sự tích Đức Mục Kiều Liên cứu mẹ của mình thoát khỏi kiếp ngạ quỷ nơi địa ngục.
Mẹ của Mục Kiều Liên là một người sống rất xa hoa, tham lam, độc ác. Thường ngày, bà nấu rất nhiều thức ăn và làm vương vãi khắp nơi trên mặt đất. Còn Mục Kiều Liên thì là một cậu bé có tính cách trái ngược hoàn toàn với mẹ cậu, hiền lành, chịu thương chịu khó.
Sau khi mẹ qua đời, Mục Kiều Liên xuất gia và trở thành đệ tử của Đức Phật. Khi có được phép thuật, Mục Kiều Liên dùng tuệ nhãn để tìm mẹ và thấy bà đang ở đại địa ngục.
Mục Kiều Liên muốn cứu mẹ mình ra khỏi nơi này nhưng không thể nên đã quay về tìm sự giúp đỡ của Đức Thế Tôn.
Đức Phật nói nếu muốn cứu mẹ thoát khỏi kiếp đọa đày, được sanh về cõi lành thì ngày 15 tháng 7 Âm lịch tức là ngày Tự Tứ của chư Tăng, cậu hãy mời tất cả các nhà sư lại và sắm sửa làm lễ cúng dường Tam Bảo để lấy phước cứu mẹ.
Nghe theo lời Phật dạy, Mục Liên đã cứu được mẹ thoát khỏi kiếp ngạ quỷ mà sanh về cảnh giới lành. Kể từ đó, ngày 15 tháng 7 âm lịch (Rằm tháng 7) hằng năm trở thành ngày tri ân, báo hiếu và được gọi là ngày lễ Vu Lan.
Ý nghĩa ngày lễ Vu Lan
Lễ Vu Lan là dịp để nhắc nhở mỗi chúng ta bày tỏ lòng thành kính, hiếu thảo, biết ơn công sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ. Vu Lan không chỉ dừng lại ở việc báo hiếu bố mẹ ở kiếp này mà còn là đối với cha mẹ ở nhiều kiếp trước.
Trong dịp này, khi dự lễ Vu Lan, dù già, trẻ, gái, trai đều thành kính, tràn ngập trong cảm xúc khi cài một bông hoa hồng trang trọng lên ngực trái. Những người còn cha mẹ thì cài bông hồng đỏ thể hiện mình vẫn còn cả cha và mẹ. Còn cài bông hoa trắng để tưởng nhớ đấng sinh thành.
3. Nguồn gốc của ngày xá tội vong nhân
Nguồn gốc ngày Xá tội vong nhân
Ngày Xá tội vong nhân hay cúng cô hồn bắt nguồn từ câu chuyện giữa ông A Nan Đà với một con quỷ miệng lửa. Vào một tối, A Nan đang ngồi trong tịnh thất thì thấy một con ngạ quỷ thân thể khô gầy, cổ nhỏ mà dài, miệng nhả ra lửa bước vào. Quỷ cho biết rằng 3 ngày sau, A Nan sẽ chết và sẽ luân hồi vào cõi ngạ quỷ miệng lửa, mặt cháy đen như nó.
A Nan sợ quá, bèn nhờ quỷ bày cho phương cách tránh khỏi khổ đồ. Quỷ đói nói: “Ngày mai ông phải thí cho bọn ngạ quỷ chúng tôi mỗi đứa một hộc thức ăn và soạn lễ cúng dường Tam Bảo thì ông sẽ được tăng thọ, còn tôi sẽ được sinh về cõi trên”.
A Nan đem chuyện bạch với Ðức Phật. Đức Phật bèn cho bài chú gọi là “Cứu bạt diệm khẩu ngạ quỷ Ðà La Ni”. A Nan đem tụng trong lễ cúng và được thêm phúc thọ, đồng thời cũng giúp cho Diệm Khẩu Quỷ có thể siêu thoát.
Tục cúng cô hồn được bắt nguồn từ câu chuyện trên, về sau được hiểu rộng thành các nghĩa khác như tha tội cho tất cả những người chết (xá tội vong nhân) hoặc cúng thí cho những vong hồn vật vờ (cô hồn).
Ý nghĩa ngày Xá tội vong nhân
Ngày Xá tội vong nhân đã trở thành một nghi thức truyền thống của gia đình Việt. Vào ngày này, gia chủ cúng chúng sinh bằng cháo loãng, gạo, bỏng, muối,… để bố thí cho các cô hồn không có người thân để thờ cúng.
Ngoài việc cho các linh hồn ăn trước khi trở lại Địa ngục, người dân còn tổ chức các nghi lễ cầu duyên để ban phước cho những linh hồn tội lỗi có cơ hội được giải thoát, xóa bỏ mọi lỗi lầm và sớm được siêu sinh.
Ngày này còn thể hiện lòng nhân ái, cứu khổ, cứu nạn và đề cao những giá trị văn hóa của người Việt.
Hy vọng bài viết này của Tuvivn.net đã giúp bạn hiểu rõ hơn ngày Rằm tháng 7 là ngày gì cũng như biết thêm thông tin về nguồn gốc, ý nghĩa của ngày Rằm tháng 7, lễ Vu Lan báo hiếu và ngày Xá tội vong nhân.
